حرکت مواج در قلب آسمان

آسمانخراش Aqua معماری نوینی را معرفی کرده است                                                                shaparak آسمانخراشی با ۸۲ طبقه و با یک مشخصه منحصربه فرد: در میان انبوهی از ایوان ها نمی توان دو ایوان مشابه هم پیدا کرد و این همه تنها به لطف بهره گیری از تازه ترین فناوری های مربوط به عرصه طراحی و ساخت ایوان های موجی شکل صورت گرفته است. اینجا صحبت از آسمانخراشی است که بتازگی پروژه ساخت آن به پایان رسیده و عنوان آسمانخراش سال ۲۰۰۹ را نیز از آن خود کرده است. گرچه دنیا با پس لرزه های شدید بحران فراگیر اقتصادی دست و پنجه نرم می کند، اما هنوز بسیاری از صنایع به توسعه خود آن هم با تکیه بر تازه ترین دستاوردهای فناورانه ادامه می دهند. صنعت ساختمان سازی و مهم تر از آن آسمانخراش سازی از جمله آنهاست و اکنون کار به جایی رسیده که رقابتی دیدنی میان سرمایه گذاران در این زمینه ایجاد شده است. برگزاری رقابت بین المللی بهترین آسمانخراش ها بستر جذابی بر مقایسه و ارزشگذاری این سازه های عظیم است که در تازه ترین دور برگزاری آن آسمانخراش Aqua در میان بیش از ۳۰۰ رقیب از گوشه و کنار دنیا عنوان برترین آسمانخراش جهان را به دست آورده است. کار ساخت این برج بتازگی در شیکاگو به پایان رسیده است و گفته می شود یکی از فاکتورهای جدید در زیباسازی این شهر به شمار می آید. فاکتوری که بیش از هر نکته ای در کسب این عنوان برای سازندگان و طراحان این برج به چشم می آید، ایوان های مواج و بتونی آن است که هیچ یک از آنها شبیه دیگری نیست و در حقیقت هر یک شکل خاص خود را دارد. همین مشخصه ظاهری گویای آن است که نگاهی به عمق این سازه، فاش کننده انبوه فناوری های به کار گرفته شده در آن خواهد بود. این سازه ۸۲ طبقه دارد و در نگاه نخست این گونه به نظر می رسد که تمامی طبقات آن با سرعت های مختلفی در حال تکان خوردن هستند. گرچه ظاهر امر نشان از یک سازه زیبا دارد، با این حال محققان طرح به این نکته اعتراف می کنند که با چالش های متعددی در فرآیند ساخت پروژه روبه رو بوده اند. محلی که برای ساخت آسمانخراش در نظر گرفته شده به دریاچه میشیگان و رودخانه شیکاگو نزدیک است و این یعنی یک خطر بزرگ ناشی از بستر مرطوب برای پی و کل سازه. از همان ابتدای پروژه ضروری بود تا بستر آبی زیر محل در نظر گرفته شده برای ساخت سازه از آب تخلیه شود. برای این منظور و فراهم آوردن شالوده ای مطمئن محققان گزینه های مختلفی را مورد بررسی قرار دادند و در نهایت انتقال آب موجود در بسترهای آبی زیر سازه به نقاط دیگر و پر کردن کانال های آبی با ترکیباتی مشابه بتون به عنوان بهترین انتخاب در نظر گرفته شد. ● ایوان هایی که چالش برانگیز می شوند زمانی که طراحان به دنبال ارائه سازه ای متفاوت هستند باید روی یک سری فاکتورهای مشخص پافشاری کرده و آنها را مبنای کار خود قرار دهند. در آسمانخراش Aqua اصلی ترین وجه متمایزکننده سازه، ایوان های موجی شکل آن هستند. طراحان پروژه به آنها به عنوان چالشی بزرگ نگاه می کرده اند. اما چرا چالش؟ در حالی که هر یک از این ایوان ها شکل خاص خود را دارد محدودیت زمانی اصلی ترین مانع برای سازندگان سازه بوده است. بر اساس برنامه ریزی هایی که از پیش صورت گرفته بود هر ایوان باید تنها در مدت ۴ روز بتون ریزی می شده است. قالب هایی که برای این ایوان ها در نظر گرفته شده بود از جنس فولاد سبک و البته مستحکمی بوده است که به همراه صفحات فلزی انعطاف پذیر در مجموع قالبی قابل انعطاف با لبه های قابل تغییر را در اختیار سازندگان آسمانخراش قرار داده است. این ایوان ها از حیث ارتفاع نیز متفاوت از هم هستند که بیشترین آنها نزدیک به ۵/۲ متر است. ظاهر موجی شکل این ایوان ها تأثیر قابل توجهی نیز در کاهش مصرف انرژی دارد به طوری که با ایجاد سایه در قسمت های زیادی از واحدهای مسکونی سازه نیاز به استفاده از سیستم های تهویه هوای مطبوع کاهش پیدا می کند و بدین ترتیب استفاده از انرژی و سوخت مورد نیاز کاهش قابل توجهی می یابد. در حقیقت طراحان پروژه تلاش کرده اند تا با تقلید از طبیعت و بهره گیری از مشخصه های عوارض موج دار مصرف انرژی را تا حد امکان کاهش دهند. آسمانخراش Aqua از سوی سازمان دفاع حیوانات موسوم به PETA نیز جایزه ای دریافت کرده است. این جایزه صرفا به دلیل ظاهر بی نظم و قائده سازه اعطا شده است اما چه نکته ای در پشت ماجرای اعطای این جایزه وجود داشته است؟ تحقیقات نشان می دهد ظاهر نامنظم سازه موجب می شود پرندگان مهاجر تمایلی به سکنا گزیدن در آن نداشته و به نوعی از چنین سازه هایی هراس داشته باشند و در نتیجه حیات آنها حداقل از سوی فاکتوری به نام انسان و سازه های شهری چندان در معرض خطر قرار نمی گیرد. البته در این سازه ردپای سایر ایده های فناوری سبز نیز دیده می شود. به عنوان نمونه بخش های مختلفی از این آسمانخراش از مصالح ساختمانی دوستدار محیط زیست ساخته شده و در عین حال ایستگاه های مخصوصی نیز برای شارژ باتری خودروهای الکتریکی در آن احداث شده است. رانندگان در این ایستگاه ها می توانند خودروهای الکتریکی خود را در اندک زمانی شارژ کنند. از آن گذشته ایوان طبقه هشتم سازه نیز متحرک بوده و در نقش یک سقف سبز عمل می کند. کارشناسانی که این آسمانخراش را بدقت مورد بررسی قرار داده اند، می گویند می توان درس های زیادی از این پروژه گرفت. این ابتکار عمل که بتوان با جریان بتون مایع بازی کرد و آن را به شیوه های مختلفی در سطح پهن کرد نشان از آن دارد که می توان از مصالح ساختمانی فعلی مطابق با گرایش های حامی محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی استفاده کرد. این آسمانخراش ۲۶۵ متر ارتفاع دارد و نکته جالب توجه این است که بخش قابل توجهی از آن در حقیقت یک هتل بزرگ با ۳۳۴ اتاق کوچک و بزرگ و مجهز به تازه ترین فناوری های الکترونیکی و تصویری است. بیش از ۱۱ کیلومتر نرده کشی در سراسر ایوان های سازه نیز نشان از استفاده از حجم قابل توجهی از انواع فلزات و البته نوع سبک آنها دارد. آسمانخراش Aqua گرچه در زمره مرتفع ترین سازه های جهان قرار نمی گیرد و حتی مقایسه ها نشان می دهند چهلمین آسمانخراش مرتفع در آمریکاست اما مرتفع ترین سازه جهان به شمار می آید که طراح آن یک زن بوده است.

روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )

Aqua